Άγχος αποχωρισμού: Πώς να βοηθήσετε το νήπιό σας

Το άγχος αποχωρισμού είναι ένα συνηθισμένο και φυσικό αναπτυξιακό στάδιο στα μωρά και τα νήπια και μπορεί να εκδηλωθεί από την ηλικία των 6 μηνών έως και τα 3 πρώτα χρόνια της ζωής τους. Συμβαίνει όταν τα παιδιά βιώνουν άγχος και ανησυχία τις στιγμές που αποχωρίζονται τους γονείς ή τους φροντιστές τους – όταν, για παράδειγμα, ο γονιός πρέπει να αφήσει το παιδί για να πάει στην εργασία του, ή όταν το αφήνει στο σχολείο. Παρόλο που μπορεί να αποτελεί πρόκληση για πολλούς γονείς, το άγχος αποχωρισμού αποτελεί ένα υγιές σημάδι συναισθηματικού δεσμού μεταξύ παιδιού-γονέα και είναι ένα βήμα προς την ανεξαρτησία των παιδιών. Παρακάτω θα εξερευνήσουμε πώς και γιατί τα νήπια βιώνουν αυτό το άγχος και τι μπορείτε να κάνετε για να τα βοηθήσετε. 

Τι είναι το άγχος αποχωρισμού και πότε εκδηλώνεται 

Το άγχος αποχωρισμού αποτελεί μία συνηθισμένη ανησυχία των παιδιών μεταξύ 6 μηνών έως και 3 χρονών όταν αποχωρίζονται τους φροντιστές τους, ενώ παρατηρείται πιο έντονα μεταξύ 12 και 24 μηνών. Αυτό συμβαίνει γιατί τα νήπια δεν έχουν αναπτύξει ακόμη την αίσθηση της μονιμότητας – την κατανόηση, δηλαδή, ότι οι άνθρωποι και τα αντικείμενα υπάρχουν ακόμα και όταν βρίσκονται εκτός του οπτικού τους πεδίου – κάτι που οδηγεί στο φόβο του αποχωρισμού από τους φροντιστές τους (συνήθως τη μητέρα τους). 

Το άγχος αποχωρισμού εκδηλώνεται όταν το παιδί καλείται να μείνει χωριστά από τον γονιό,  έστω και για σύντομο διάστημα. Αυτό μπορεί να γίνει όταν ο γονέας αφήνει το δωμάτιο και χάνεται από το οπτικό πεδίο  του παιδιού (περισσότερο συνηθισμένο στα μωρά έως 1 έτους), τη στιγμή του ύπνου, όταν ο γονιός πρέπει να αφήσει το παιδί στη φροντίδα κάποιου άλλου και, για τα νήπια, εκδηλώνεται έντονα όταν έρχεται η στιγμή να πάνε σχολείο.

Συμπτώματα 

Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλουν, ανάλογα την ηλικία και την περίσταση, αλλά τα πιο συνηθισμένα σημάδια ότι το παιδί σας μπορεί να βιώνει άγχος αποχωρισμού περιλαμβάνουν τα εξής:

• Κλάμα, προσκόλληση ή εκρήξεις θυμού (tantrums) όταν ο γονέας φεύγει

• Άρνηση να παραμείνει με άλλους φροντιστές
• Άρνηση να πάει σχολείο
• Δυσκολία να κοιμηθεί μόνο του τη νύχτα
• Παράπονα για σωματική δυσφορία πριν τον αποχωρισμό (π.χ. κοιλόπονος).

Άγχος αποχωρισμού: Πώς να βοηθήσετε το νήπιό σας 

Προετοιμαστείτε για τον αποχωρισμό 

Αν πρόκειται να ξεκινήσει το παιδί σας να πηγαίνει σχολείο ή να πρέπει εσείς να λείπετε από το σπίτι λόγω δουλειάς ή άλλων υποχρεώσεων, ξεκινήστε να εξασκείτε τον αποχωρισμό νωρίτερα, ώστε να μπορέσει το νήπιό σας να αφομοιώσει το γεγονός ότι δεν θα είστε μαζί για ορισμένα χρονικά διαστήματα και να μην υποστεί μεγάλο σοκ όταν τελικά θα έρθει η ώρα να γίνει αυτό η καθημερινότητά του.  

Ξεκινήστε με μικρά διαστήματα αποχωρισμού, αφήνοντας το παιδί σας στη φροντίδα κάποιου άλλου για να πεταχτείτε στο σουπερμάρκετ, πηγαίνοντας για λίγο σε κάποιο άλλο δωμάτιο όταν βρίσκεστε στο σπίτι και φροντίζοντας να κοιμάστε χωριστά τη νύχτα. Έτσι, το παιδί σας σιγά σιγά θα συνηθίσει στο γεγονός ότι δεν θα είναι μαζί σας συνεχώς και θα μπορέσει να προσαρμοστεί πιο εύκολα σε μία νέα ρουτίνα αργότερα. 

Υιοθετήστε μία συγκεκριμένη ρουτίνα αποχωρισμού 

Επινοήστε μία μοναδική χειραψία, καθιερώστε τρία φιλιά ή τραγουδήστε ένα σύντομο τραγουδάκι τη στιγμή που πρέπει να αποχαιρετιστείτε με το παιδί σας. Η καθιέρωση μίας συγκεκριμένης, θετικής ρουτίνας θα καθησυχάσει το παιδί σας και θα του μειώσει την ένταση, δημιουργώντας μία αίσθηση ασφάλειας. Κάτι τέτοιο θα κάνει τον αποχωρισμό πιο γλυκό και εύκολο για το μικράκι σας. Φροντίστε επίσης να είστε χαμογελαστοί (ακόμη και αν ανησυχείτε και εσείς οι ίδιοι για τον αποχωρισμό), ώστε να μην του μεταδώσετε αρνητικά συναισθήματα. 

Προσφέρετε παρηγοριά 

Το αγαπημένο του λούτρινο ζωάκι, μία κουβέρτα ή ένα παιχνίδι μπορεί να αποτελέσει πηγή άνεσης και παρηγοριάς για το παιδί σας όταν είστε χώρια. Αυτά τα οικεία αντικείμενα βοηθούν το νήπιό σας να αισθάνεται συνδεδεμένο τόσο με εσάς, όσο και με το ασφαλές περιβάλλον του σπιτιού του, παρέχοντάς του μια αίσθηση ασφάλειας τις στιγμές που δεν βρίσκεται μαζί σας. Μπορείτε ακόμη να βρείτε τρόπους να κάνετε το παιδί σας να νιώσει την παρουσία σας ενώ είναι, για παράδειγμα, στο σχολείο. Μία ωραία ιδέα είναι να ετοιμάσετε το κολατσιό του σε ένα όμορφο ταπεράκι και να τοποθετήσετε μέσα ένα σημείωμα ή μία ζωγραφιά, ώστε να τη βρει τη στιγμή που θα καταναλώσει το φαγητό του και να νιώσει ότι το σκέφτεστε και το αγαπάτε. 

Αναγνωρίστε τα συναισθήματα του παιδιού σας 

Ένα κομμάτι του άγχους αποχωρισμού που βιώνει το παιδί σας είναι ο φόβος ότι δεν θα σας ξανά δει αν φύγετε μακριά του. Αναγνωρίστε τα συναισθήματά του, λέγοντάς του ότι είναι εντάξει να νιώθει έτσι και προσφέρετε την επιβεβαίωση ότι θα επιστρέψετε. Απλές φράσεις όπως «Ξέρω ότι νιώθεις αναστατωμένος επειδή φεύγω, αλλά θα επιστρέψω σύντομα να σε πάρω», θα βοηθήσουν το παιδί σας να αισθανθεί ότι το καταλαβαίνετε. Επιπλέον, το να συζητήσετε για το τι θα κάνετε αργότερα, όταν επιστρέψετε ή όταν το πάρετε από το σχολείο ή από όποιον το προσέχει, βοηθάει στο να απαλύνετε τον φόβο αυτό, αφού δημιουργείτε ένα είδος πλάνου για μετά. Για παράδειγμα, πείτε του ότι μόλις ξανά βρεθείτε, θα παίξετε το αγαπημένο του παιχνίδι ή ότι θα πάτε βόλτα, ώστε να ξέρει ότι θα σας ξαναδεί.  

Άγχος αποχωρισμού: Απαλύνετε τη σύγχυση του παιδιού σας

Το άγχος αποχωρισμού είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της ανάπτυξης του παιδιού σας όταν έρχεται η στιγμή να μείνει μακριά σας για σύντομα χρονικά διαστήματα. Καθώς το παιδί μεγαλώνει και αντιλαμβάνεται ότι θα σας ξαναδεί, η σύγχυση αυτή σταδιακά περνάει. Όσο το παιδί σας το βιώνει, όμως, είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να το βοηθήσετε και να απαλύνετε τον φόβο του. Προετοιμαστείτε για τις στιγμές που θα πρέπει να αποχωριστείτε και βρείτε τρόπους να του προσφέρετε παρηγοριά, για παράδειγμα, μέσα από τα αγαπημένα του αντικείμενα.

Μην ξεχνάτε ότι στο eshop του Montessorinia θα βρείτε διάφορα ξύλινα παιχνίδια, λούτρινα ζωάκια, εκπαιδευτικά παιχνίδια, μίμησης ρόλων και είδη φαγητού, όλα εμπνευσμένα από τη μέθοδο Μοντεσσόρι, σχεδιασμένα για να υποστηρίξουν και να ενισχύσουν τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών σας σε όλα τα στάδιά της!